Czy kawa odwadnia organizm?

Dodano: 18 sty 2024

Kawa jest bardzo popularnym i cenionym na całym świecie napojem. Nic więc dziwnego, że powstało wokół niej tak wiele hipotez i mitów. Jeden z nich dotyczy faktu, jakoby kawa miała spowodować odwodnienie organizmu. Czy jest tak naprawdę? Co faktycznie prowadzi do zwiększonego wydalania wody: kawa, czy może zawarta w niej kofeina?

Czy kawa odwadnia? Co znajduje się w kawie?

Mówi się, że w każdym micie znajduje się ziarno prawdy. Za stwierdzeniem, że kawa odwadnia organizm może stać więc fakt, że napar zawiera kofeinę. Substancja ta występuje również w innym popularnym napoju – w herbacie – pod nazwą “teina”. Należy wiedzieć, że kofeina jest diuretykiem, czyli substancją, która zwiększa wydalanie płynów z organizmu poprzez pobudzanie do pracy układu moczowego. Pozwala to zmniejszyć retencję wody, a także regulować ciśnienie krwi. Diuretyki usuwają w ciała nadmiar wody i soli, stymulując nerki do pracy na wyższych obrotach. Są to substancje bezpieczne, o ile przyjmuje się je w odpowiedniej ilości. Jedynie spożywane w nadmiarze diuretyki mogą powodować odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe. Odpowiedź na pytanie “czy kawa odwadnia?”, brzmi więc: nie, jeśli tylko pijemy ją w rozsądnej ilości. Nadmiar kofeiny, która odpowiada za ewentualny efekt odwodnienia, ma też wiele innych negatywnych skutków, jak chociażby problemy z zasypianiem czy z nadmiernym pobudzeniem. Kluczowe jest więc pilnowanie właściwego spożycia kawy i innych napojów zawierających kofeinę w ciągu dnia. 

Czy kawa może nawadniać?

Kawa działa moczopędnie, zwłaszcza na początku, kiedy dopiero zaczynamy regularnie sięgać po filiżankę małej czarnej. Z tego względu może wydawać się, że napar ten prowadzi do odwodnienia, jednak w praktyce, kawa jest w stanie wręcz nawadniać organizm, zamiast go odwadniać. Jak to możliwe? Kawa składa się w głównej mierze z wody. Zawiera jednak również składniki mineralne, takie jak sód, potas, wapń czy magnez. Dzięki nim – o ile jest przyjmowana w rozsądnej ilości – kawa może nawadniać organizm, zamiast pozbawiać go nawodnienia. Dowodem na to są badania przeprowadzone profesora Rona Maughana, który porównał 12 różnych napojów, w tym także herbatę i napoje alkoholowe, w celu sprawdzenia, który z nich ma lepsze właściwości nawadniające. Wynik testu okazał się zaskakujący, bowiem udowodnił, że kawa i woda niewiele różnią się od siebie, jeśli chodzi o efekt nawodnienia organizmu (różnica w wyniku była statystycznie nieistotna). Zatem osoby szukające odpowiedzi na pytanie, czy kawa nawadnia organizm, mogą mieć pewność, że przy racjonalnym spożyciu tego napoju każda kolejna filiżanka będzie wliczać się do wymaganych minimum “2 litrów” wody dziennie.

Ile kawy można pić, aby się nie odwodnić?

Jak wspominaliśmy, kawa pita w rozsądnej ilości nie tylko nie odwadnia, ale wręcz nawadnia organizm. Jaką ilość kawy można ocenić jednak jako “rozsądną”? Zasadniczo przyjmuje się, że zdrowa osoba może przyjmować około 300 mg kofeiny dziennie. Pytanie brzmi: ile kofeiny zawiera kawa? Tutaj odpowiedź różni się w zależności od rodzaju ziaren oraz rodzaju samej kawy. W espresso przygotowanym z 100% ziaren arabiki (ok. 40 ml napoju) znajduje się mniej więcej 65 mg kofeiny. Natomiast w przypadku robusty można mówić o dwukrotnie, a nawet trzykrotnie wyższej zawartości kofeiny w naparze. Średnio określa się zatem, że bezpieczna ilość kawy to około 3, maksymalnie cztery filiżanki dziennie. Warto pamiętać również, że kofeina jest obecna nawet w kawie bezkofeinowej, choć w znacznie mniejszej ilości (ok. 3 mg w 240 ml napoju). Co istotne dla osób, które uwielbiają kawę i piją ją kilka razy dziennie – w przypadku rutynowego spożywania kofeiny organizm nie reaguje silnie na właściwości diuretyczne tej substancji, dlatego efekt moczopędny każdego dnia jest słabszy i nie ma wpływu na stan nawodnienia organizmu.

Kiedy organizm jest odwodniony?

Mit na temat właściwości odwadniających kawy może utrwalać się w społeczeństwie z powodu braku wiedzy na temat tego, czym jest odwodnienie i co prowadzi do odwodnienia. Warto pamiętać więc, że woda jest niezbędna przy wszystkich procesach metabolicznych i występuje we wszystkich tkankach czy narządach naszego ciała. O odwodnieniu mówi się wtedy, kiedy ubytek wody stanowi 1-3% masy ciała. Co ciekawe, uczucie pragnienia jest już jednym z symptomów świadczących o odwodnieniu. Jeśli taki stan utrzymuje się długotrwale, zagraża ludzkiemu zdrowiu i życiu, a szczególnie niebezpieczny jest dla dzieci i osób starszych. Odwodnienie można podzielić na trzy stadia: lekkie, umiarkowane oraz ostre. Już przy pierwszym stadium odwodnienia można czuć nie tylko wzmożone pragnienie, ale i ogólne osłabienie oraz bóle głowy. W tym momencie warto sięgnąć po szklankę wody, ziołową herbatę czy rozcieńczony wodą sok. Przyjmuje się, że człowiek powinien wypijać dziennie około 2 – 2,5 litra wody. Może to być zarówno czysta woda mineralna, jak i płynny pokarm, na przykład zupa. Należy pamiętać, że niektóre czynniki i okoliczności wywołują zwiększone zapotrzebowanie na wodę. Jest to między innymi wysiłek fizyczny, spożywanie produktów odwadniających, np. alkoholu, a także infekcja z wysoką gorączką.